Activity #5

"Ang Mga Bayan at Lungsod sa Panahong Metal"

Ang Pag-unlad ng Kalakalan

Pagkaraan ng halos 400 CE, halos naglaho ang kalakalan sa Kanlurang Europa. Bagama't may palitan ng prdukto, hindi ito malawak at laganap.

Lumiit ang populasyon sa mga lungsod at bayan. Sa pagbagsak ng komersiyo, may ilang bayan na tuluyan ng naglaho.

Sa peninsula ng Italy, muling nabuhay ang kalakalan dahil sa maganda nitong kinaroroonan. Ang mga produkto mula sa Silangan ay dinadala pakanluran ng mga mangangalakal na Intsik at Muslim sa pamamagitan ng tatlong ruta.

1. Mula sa daungan sa Black Sea ay nagtungo sila sa Constantinople sakay ng mga barkong pangangalakal
2. Mula sa Indian Ocean at Red Sea hanggang marating ang mga daungan sa Ehipto
3. Mula sa Persian Gulf ay naglakbay ang mga mangangalakal hanggang marating ang kalupaan patungo sa mga daungan sa Silangang Mediterranean

Ang mga Italyano ang tagapamagitan ng mga mangangalakal galing sa Asya at sa mga mangangalakal buhat sa Kanlurang Asya at Hilagang Europa. Ang ruta sa kalakalan ay nagpasigla at nagpalago ng mga lungsod sa Lombardy, Timog France, at Alemanya.

Ang muling paglakas ng komersiyo ay nagpasigla rin sa Hilagang Europa. Bago ang taong 1000 CE, ang mga mangangalakal na Viking mula Kiev ay madalas maglakbay mula sa Black Sea patungong Constantinople upang mangolekta ng mga paninda mula sa Silangan. Dinala ang mga ito pahilaga at ibinenta sa mga lungsod sa Hilagang Europa.

Ang dating rutang daanan ng mga Viking ay nagdurugtong sa Baltic Sea at North Sea sa Britain, baybayin ng Atlantic sa Europa, at sa Mediterranean Sea. Ang rehiyon ng Flanders na ngayon ay bahagi ng Belgium at Hilagang France ang tagpuan ng mga ruta patungo sa ibayo ng France, pababa ng Rhine River sa Alemanya, sa English Channel sa Britain hanggang baybayin sa Baltic Sea.

Ang damit na yari sa lana na pangunahing produkto ng Flanders ay naging mabenta sa buong Europa. Ang Flanders ay naging punong himpilan ng mga kayo (leather) sa Europa noong 1200.

Ang Sistemang Guild

Umunlad ang mga guild noong Gitnang Panahon. Ito ay pangkat na binuo upang pangasiwaan ang produksiyon at komersiyo. Binuo ito ng mga mangangalakal upang pigilin ang pagpasok ng mga tagalabas na nagbebenta ng kanilang produkto nang hindi nagbabayad ng buwis. Ang samahan ng mga mangangalakal ay nanguna sa pamamahala ng mga bayan at tumulong sa mga kawanggawa at pagpapatayo ng paaralan.

Nagkaroon din ng samahan ng may espesyalisasyon (craft guild). Ang craft guilds ay binuo ng mga sapatero, platero, gumagawa ng baril, at iba pa. Ang samahang ito ang kumontrol sa kalidad at presyo ng mga produktong ibinenta sa mga pamilihan.

Ang guild ay isang samahan na ang pangunahing layunin ay protektahan ang interes ng mga kasapi. Ang bawat guild  ay may sinusunod na patakaran.

Ang gulid ng artisan ay nangangasiwa sa pagsasanay ng isang tao sa pamamagitan ng sistemang apprenticeship. Obligasyon ng apprentice na sundin ang lahat ng utos ng master at kailangang manatiling lihim ang sikreto ng sining at paggawa na natutuhan niya sa master. Ikalawa, ang apprentice ay magiging journeyman, isang bihasang artisan na naglilingkod sa isang panibagong master at tumatanggap ng sahod.

Ang Hanseatic League

Ang mga mahahalagang komersiyal na lungsod sa baybayin ng North Sea at Baltic Sea, tulad ng Hamburg, Lubeck, at Bremen ay bumuo ng ligang tinawag na Hanseatic. Binuo ito upang mabigyan ng proteksiyon ang mga gawaing pangkomersiyo. Ito ay nagkaroon ng malakas na impluwensiya sa komersiyo. Ang mga lungsod na kasapi g liga ay may permanenteng himpilan ng kalakalan sa Flanders, Scandinavia, Britain, at Russia. Kapag ang isang kasapi ay lumabag sa anumang kasunduan, inaalis ng mga pribilehiyong pangkalakalan na kanilang tinatamasa.

Bunga ng Muling Pagsigla ng Kalakalan

Ang kapital ng pera, lupain o makinang ginagamit sa pamumuhunan. Ang kapitalismo ay isang sistemang pang-ekonomiyakung saan ang mga pribadong indibidwal ay gumagamit ng kanilang kayamanan para gawing puhunan. Naging mahalaga ang sistemang ito sa mga huling bahagi ng Gitnang Panahon.

Ang mga may malalaking kapital ay nagtatag ng kompanya sa pagbabarko. Namuhunan din ang mga kapitalista sa mga industriya katulad ng lana. Ito ay tinawa na sistemang domestic, kung saan sa loob ng tahanan ginagawa ang isang gawain. Ang namumuhunan ay bumibili ng lana at ipamamahagi ito sa mga manggagawang may kani-kanilang espesyalisasyon.

Ang mga Bayan sa Gitnang Panahon 

Ang muling pagsigla ng kalakalan at komersiyo noong Gitnang Panahon ay nakatulong sa paglaki ng mga bayan at lungsod.

Upang magpatuloy ang komersiyo, kinakailangang magkaroon ng sobrang produksiyon. Sa mga bayan nagaganap ang palitan.

Ang mga tao sa lungsod ay naging abala sa komersiyo at industriya. Naging tanyag ang Florence sa paghahabi ng kayo. Sa pagtatapos ng ika-12 na siglo, ang ilan sa mga bayan sa Flanders ay may populasyong higit sa 50 000 katao.

Kalaban ng mga bayan ang sunog at sakit. Kadalasan, ang mga bayan ay nagbabakuran ng mga pader, kaya't dikit-dikit ang mga gusali. Salat sa tubig at walang kagawaran na tagapatay ng sunog. Ang mga bayan ay madalas ding naaapektuhan ng epidemya, tulad ng buluntong, dipterya, at tipus na pumatay sa malaking bahagi ng populasyon.